Haarlem Haarlem (1889)

HFC Haarlem werd opgericht op 1 oktober 1889, vermoedelijk door Piet Charbon die Haarlems eerste captain en voorzitter was. HFC Haarlem speelde haar eerste wedstrijd op 20 oktober 1889 tegen Adsp-Excelsior (2-0 winst). "Klein Haarlem", zo werd HFC Haarlem aangeduid in het Haarlemse. Immers, in Haarlem speelde een 1e klasse club met de naam HFC. Dat HFC (Koninklijke HFC, opgericht in 1879) droeg dan ook de naam "groot Haarlem". Tot 1897 sprak men dus over klein en groot Haarlem. Totdat een 5-0 overwinning van "klein Haarlem" op "groot Haarlem" het klassenverschil omdraaide. "Klein Haarlem" promoveerde naar de 1e klasse en zou 2 seizoenen later in de 1e klasse derby (4-12-1898) het eens "groot Haarlem" wederom verslaan, met ditmaal 3-1.De Roodbroeken is inmiddels sinds jaar en dag de bijnaam van HFC Haarlem. Toch waren er in de beginjaren geen rode broeken te bekennen bij de spelers. Tot op een dag twee spelers van "klein Haarlem" een rode broek in een etalage zagen hangen. De daarop volgende wedstrijd kwamen de beide heren in niet enkel een blauwe trui, maar ook met een rode broek het speelveld op. We hebben het dan over de jaren 90, Haarlem is dan tweedeklasser. Vanaf dat moment wordt de uitdrukking "klein Haarlem" steeds minder gebruikt en spreekt men voortaan over de Roodbroeken.

Op 10 april 1898 speelde Jan van den Berg als eerste Roodbroek mee in het Nederlands elftal, dat destijds nog niet in het oranje gekleed ging: spelers van diverse clubs lopen gewoon in hun eigen clubkleuren rond. De Nederlandse elf verloren met 7-0. Op 2 april 1899 kwamen er maar liefst 4 Roodbroeken uit voor het Nederlands elftal: Van Wijk, Kremers, Kruseman en de al eens eerder geselecteerde Jan van den Berg. Nog immer in clubtenues werd de wedstrijd tegen een Engels selectieteam met 6-1 verloren. Jan van den Berg was verantwoordelijk voor de enige Nederlandse treffer in het duel en is daarmee de eerste Roodbroek die een doelpunt maakt voor het Nederlands elftal.

Met de terugkeer van de katholieke Kick Smit, die in het eerste oorlogsjaar naar het roomse HBC was vertrokken, bleek de vereniging een fortuin in handen te hebben. Voetballegende Smit was de grote architect van het Haarlem, echte voornamen Johannes Chrishostomos waren, is de beste voetballer die Haarlem ooit heeft voortgebracht. Maar het team dat in het eerste na-oorlogse voetbalseizoen de nationale titel zou veroveren, was meer dan Smit alleen. Zo vormde vleugelspits Piet Groeneveld (408 duels voor Haarlem) met Smit de gevreesde linkerwing. Tevens beschikte Haarlem in het kampioensjaar over Wim Roosen. De lange midvoor ontpopte zich tot een geduchte kopspecialist, die met 163 doelpunten in 224 duels een enorm rendement etaleerde.

De kampioenencompetitie leek op 17 juni 1946 desastreus te beginnen voor de Haarlemmers. Binnen de kortste keren had NEC - dat met Haarlem, Ajax, NAC, Limburgia en Heerenveen om de landstitel streed - een 3-0 voorsprong genomen. Het wilde maar niet lukken, totdat Kick Smit in het oor van aanvoerder De Winter fluisterde: 'Gooi wat om in de opstelling'. Waarna de Roodbroeken alsnog een 4-3 winst uit het vuur wisten te slepen. Nadat het roemruchte Ajax, met onder meer Rinus Michels in de gelederen, in een uitverkocht Olympisch stadion met 2-0 was verslagen, sloegen de Amsterdammers in de tweede ontmoeting genadeloos terug. De imposante Haarlem-keeper Piet Kluit zag de ene na de andere bal achter hem verdwijnen (8-0). Op de avond van de vernedering trok de Haarlem-ploeg, op instigatie van de 'nuttige invaller' Jaap van Balen Blanken jr., naar cafe Brinkmann. Dankzij het inspirerende pianospel van rechtsbinnen George Koning bouwde Haarlem een feestje en werd de geest verfrist. NAC? werd vervolgens met 4-1 en 2-1 het eerste slachtoffer van de herboren Roodbroeken. Daarna ging Limburgia twee keer over de knie (2-1 en 3-2), waarna in de thuiswedstrijd tegen het Heerenveen van Abe Lenstra het kampioenschap kon worden binnengehaald. De Friezen van Us Abe kregen, dankzij treffers van Koning en Smit, met 2-0 klop, waarna de spelers in een juichende mensenmassa van het veld werden gedragen.

In 1954 trad HFC Haarlem toe tot het betaald voetbal. Het eerste seizoen stond in het teken van verdeling. Aan het einde van het eerste jaar betaald voetbal spelen Haarlem en NOAD uit Tilburg een tweetal barragewedstrijden om een plaats in de eredivisie. Haarlem verliest en komt het jaar erop uit in de eerste divisie. In de jaren daarna werd vooral in de tweede divisie en eerste divisie gespeeld, tot aan de promotie naar de eredivisie in 1969. Toen volgde een periode van twintig jaar waarin, met uitzondering van drie jaar, constant in de eredivisie gespeeld werd.