Unitas Gorinchem (1898)

Unitas werd opgericht op 19 april 1898 en speelde in de eerste jaren alleen oefenduels en toernooien zonder in Gorcum over een vaste speelplaats te beschikken ( fusies Excelsior en?in 1907 met Gorcum).?Pas kort na het einde van de Eerste Wereldoorlog vond de club een accommodatie voor langere tijd; het veld " De Toekomst " (dit veld was toen nog aan de Schelluinse Vliet gelegen). Op het moment van het eerste jaar in competitieverband, 1905-1906, had Unitas zich opgewerkt tot de tweede KNVB-klasse, op dat moment de op een na hoogste in het amateurvoetbal. "De Toekomst" leek Unitas geluk te brengen, want ruim een jaar na de verhuizing promoveerde de vereniging in 1924 voor de eerste keer naar de Eerste Klasse, het voelbalwalhalla in die tijd. Het verblijf duurde daarin slechts twee seizoenen, halverwege de jaren '50 werden de "Roodbroeken" weer een stabiele Eersteklasser.

Opvallend genoeg speelde juist in de periode daar tussenin de grootste Gorcumse voetballer ooit in het eerste elftal van Unitas. De grootste qua spel althans, want de befaamde rechtsbuiten die in 1926 debuteerde was slechts twee turven hoog. Frank Wels werd een grootheid in Gorcum door bijna een kwart eeuw te schitteren op "De Toekomst" en 36 keer uit te komen voor het Nederlands Elftal, waarmee hij onder meer speelde op de eindronde van het Wereldkampioenschap van 1934 in Italie en 1938 in Frankrijk. Met Unitas werd hij o.a. twee keer kampioen in de Tweede Klasse.

Dat gebeurde onder andere in het seizoen 1943-1944, het jaar voordat de KNVB eindelijk besloot de competities stil te leggen in verband met de levensbedreigende situaties in de Tweede Wereldoorlog. Unitas liet zich in die duistere jaren van zijn beste kant zien door in 1941 te weigeren een NSB-er terug te nemen als bestuurslid. Toen de NSB stevig begon aan te dringen zegden alle Unitassers hun lidmaatschap op en hield de vereniging korte tijd op te bestaan. Een eervolle oplossing kwam in december 1942 toen Unitas weer mocht gaan voetballen, zonder NSB-er in het bestuur. Deze moedige houding oogstte overal bewondering en werd door Koningin Juliana bij het 75 jarig bestaan in 1973 beloond met de Erepenning van Verdienste, voor verzet in oorlogstijd. Na het kampioenschap in 1956 promoveerde Unitas naar de Eerste Klasse om vervolgens zelden meer een stapje terug te hoeven doen. Kampioen werden de Gorcumers in 1963 en 1967, maar wedstrijden om het Nederlands kampioenschap leverden weinig op.

Internationals: Wels (zie profiel)

Met veel dank aan Unitas historicus Marcel ter Wal !