Excelsior Rotterdam (1902)

Excelsior werd opgericht op 23 juli 1902 door een groepje Kralingse vrienden dat in die tijd al regelmatig bijeenkwam op Woudestein om met elkaar te voetballen. In 1902 was Excelsior een van de eerste arbeidersclubs. Uiteraard werd Woudestein de thuisbasis van Excelsior, al speelde de club twee keer kort op een ander terrein. In 1907 voetbalde de club een jaar op het Afrikaanderplein en van 1922 tot 1939 was het Toepad het terrein van Excelsior. Kort voor de oorlog, toen aan het Toepad een marinierskazerne werd gebouwd, verhuisde Excelsior terug naar het vertrouwde Woudestein.

Een keer in de historie bereikte Excelsior de finale om de KNVB-beker, in 1930. Deze wedstrijd, tegen stadgenoot Feyenoord, werd met 1-0 verloren. Drie jaar eerder wonnen de roodzwarten wel met 5-0 van Feyenoord toen de Zilveren Bal de inzet was. In 1946 en 1952 promoveerde Excelsior naar de eerste klasse KNVB. De eerste keer na een beslissingswedstrijd tegen VUC in de Kuip, die 52.000 toeschouwers trok.

Met minimale middelen en een maximum aan creativiteit wist Excelsior zich gedurende de historie in leven te houden. Altijd wist de club zichzelf te bedruipen. De verpersoonlijking van dit beleid is "Mister Excelsior" Henk Zon. Een kwart eeuw lang, van 1952 tot 1977, was hij voorzitter. Na elke toespraak haalde Henk Zon zijn bolhoed tevoorschijn om geld op te halen. En niemand die hem durfde te weigeren. Maar zijn meest besproken actie was het inzamelen van oud papier. Met een half versleten busje ging een groepje vrijwilligers wekelijks op pad om op vaste adressen oude kranten, folders e.d. op te halen. Het leverde Excelsior jaarlijks duizenden guldens op en een imago als oud papier club. Het oud papier was voor Excelsior letterlijk bankpapier.

Ondanks de moeizame financiele positie en de steeds verder teruglopende toeschouwersaantallen zijn de bestuurders van Excelsior altijd vooruitstrevend geweest. Toen de KNVB halverwege de jaren vijftig halsstarrig bleef weigeren betalingen in het voetbal toe te staan, nam Zon samen met Aad Libregts en bestuurders van Feyenoord, Sparta en ADO het initiatief om met bondsvoorzitter Hopster over de situatie te gaan praten. In augustus 1954 ging de bondsvergadering akkoord en was betaald voetbal een feit. Niet alleen in dat opzicht speelden de Kralingers een voortrekkersrol. Excelsior was in 1958 ook de eerste club in Nederland met een overdekte staantribune. Leden zorgden voor het geld en een groep ijverige vrijwilligers voor de bouw.